Rozwój mowy dziecka
OKRES ZDANIA
(2. – 3. rok życia)
W okresie zdania maluch wypowiada poprawnie wszystkie samogłoski – ustne i nosowe, wszystkie spółgłoski wargowe twarde i zmiękczone p, b, m p’, b’, m’, wargowo-zębowe w obu wariantach f, w, f’, w’, środkowojęzykowe ś, ź, ć, dź (szereg ciszący), ń, tylnojęzykowe twarde i zmiękczone k, g, k’, g’k, g, k’, g’, a także szczelinową ch. Spośród przedniojęzykowych zębowych dziecko ma opanowane zwarte t, d oraz półotwartą n, z przedniojęzykowych dziąsłowych półotwartych l, l’, a także półsamogłoski j, ł. Niezbyt często pojawiają się przedniojęzykowe s, z, c, dz (szereg syczący) oraz dziąsłowe sz, ż, cz, dż (szereg szumiący).
W okresie zdania zasób leksykalny dziecka wzrasta do około 800 – 1000 wyrazów. Głównie są to rzeczowniki i czasowniki, sporadycznie występują także przymiotniki, zaimki, przysłówki, przyimki, spójniki i liczebniki.
OKRES SWOISTEJ MOWY DZIECKA
(3. – 7. rok życia)
W ostatnim okresie rozwoju mowy dziecko nabywa sprawności wymawiania całego systemu głosek języka polskiego. Ostatecznie zostają utrwalone spółgłoski przedniojęzykowe zębowe s, z, c, dz oraz spółgłoska przedniojęzykowa dziąsłowa r. Między czwartym a piątym rokiem życia ustalają się głoski, które do tej pory występowały rzadko – przedniojęzykowe dziąsłowe szczelinowe sz, z oraz zwartoszczelinowe cz, dż. Dziecko w ostatnim okresie prowadzi swobodne rozmowy z otoczeniem. Jego mowa jest już w pełni ukształtowana. Kończąc siedem lat, dziecko wchodzi w piątą fazę rozwoju języka, która będzie trwała do końca życia.